10 Ιούν 2013

οι τελευταίες διακοπές

Εκτύπωση
Asked him which was the way back home
He said take a right at the light
keep goin' straight until night
and then, boy, you're on your own

Bruce Springsteen, Blinded by the light

Είναι εδώ και δύο χρονιές τουλάχιστον που τ'ακούς συνέχεια στα στόματα. Καλά είναι τώρα, έχουμε ακόμα χρήματα να κάνουμε διακοπές, να πάμε κάπου να λιάσουμε το κορμί μας, από Σεπτέμβρη να δεις τι έχει να γίνει. Με προφορά προφητείας και πίκρας μαζί· οι τελευταίες διακοπές πριν τον όλεθρο. Πριν εξαφανιστούν οι διακοπές· και τα κορμιά μας. Πριν ο όλεθρος εισχωρήσει σε κάθε ιερό και άβατο, πριν αλώσει ακόμα και τα όνειρά μας. Και όλο έρχεται η μέρα του ολέθρου· και όλο δεν την βλέπεις. Δυο καλοκαίρια πέρασαν και οι διακοπές δεν τέλειωσαν, δεν βγήκαν από τα σχέδιά σου· δεν ήπιες λιγότερο, δεν ματαιώθηκες περισσότερο. Κάθε Σεπτέμβρης έρχεται πιο ματωμένος, όλο και περισσότερα νοήματα γλιστράνε από τα χέρια σου και απομακρύνεσαι από τη ζωή που πιτσιρικάς είχες γράψει ότι θα έχεις, αποχαιρετάς αλεξάνδρειες και αλέξανδρους -καθημερινούς όσο κι οι αλεξάνδρες, μεγάλους όπως οι αλεξάνδρειες. Κάθε αρχή καλοκαιριού σε βρίσκει να απολογείσαι, να παλεύεις να κουμαντάρεις και να χωρέσεις· από έρωτες μέχρι τα οικονομικά σου, λογαριασμούς ανεξόφλητους, δανεικές εκκρεμότητες. Το τέλος του καλοκαιριού αφήνει αναγκαστικά ένα πιο γλυκό πρόσημο στο ταμείο και έχεις για λίγο ακόμα την αλμύρα στ'αυτιά σου -ναι, στ'αυτιά· με αυτά δεν ακούμε άλλωστε;

Κι αν έρχεται όμως ο κάθε Σεπτέμβρης με το αίμα του, κι αν το καλοκαίρι έγινε φόρτος και βραχνάς, επειδή το βλέπεις πλέον σαν παραπλανητική παρένθεση πριν το παρατεταμένο σκοτάδι του χειμώνα, ακόμα κι αν έχασες κάθε επαφή με τις ομορφιές και τα καλέσματα και δεν βρίσκεις τις θαλασσινές σπηλιές τους, αυτό το μπάσταρδο θέρος είναι ακόμα εκεί με όλο το φως του. Και σιγά σιγά -μετά τις μεγάλες σφαλιάρες και τα πισωγυρίσματα σε ανέξοδες πλατείες- αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε πως υπάρχει κι άλλο μονοπάτι για να φτάσουμε στη Χώρα. Ούτε λεωφορεία, ούτε εισιτήρια, ούτε προετοιμασίες, ούτε κατανάλωση και κερατιάτικα έξοδα. Όλοι μαζί θα φτιάξουμε τη στιγμή, όλοι θα είμαστε εκεί και θα φέρνουμε τα πρόσφορα σε συνεννόηση, μαζί θα βάλουμε τη φέτα με τη ρίγανη τυλιγμένη ευλαβικά στο αλουμινόχαρτο, θα φέρουμε ψάθες και σκηνές, θα ανάψουμε τη φωτιά -πολλές φωτιές, αν το θες- θα φροντίσουμε το φίλο ως εαυτό και τον εαυτό ως φίλο, θα φέρουμε περηφάνια και θέματα για κουβέντες να τσακωνόμαστε μέχρι το πρωί, που θα γελάσουμε με την καρδιά μας, που θα ξεγελάσουμε την καρδιά μας, θα αφήσουμε το τσίπουρο να κάψει ό,τι μπορεί ακόμα, μετά να γείρουμε λίγο πίσω το κεφάλι, ίσα για να κοιτάξουμε ότι ο ουρανός στέκει ακόμα από πάνω μας, πως το στερέωμα είναι ακόμα σπίτι μας, κάποιοι ίσως φιληθούν, κάποιοι θα χαμογελάσουν στο θλιμμένο πάλσαρ για να δώσουν κουράγιο στους ναυαγούς, κάποιος θα βγάλει μια ακατανόητη κραυγή και αυτό θα είναι το σύνθημα να βουτήξουμε όλοι τρέχοντας προς τη θάλασσα, να καθαρίσουμε από τα φιλιά και τις παρεξηγήσεις, να ξεπλύνει η αλμύρα τα σκάρτα του χειμώνα, να ξεπλύνει την ημέρα για να ετοιμαστούμε να υποδεχτούμε το φως της μέρας που έρχεται, που πάλι κάποιος θα βάλει τη φέτα, άλλος θα φέρει ντομάτες που θα'χει φυτέψει σε κήπο την άνοιξη, άλλος θα τσοντάρει ψιλά για να πάρουμε κανά συμπράγκαλο απολύτως απαραίτητο, όλοι μαζί καμιά βενζίνη, όλοι μαζί γενικά. Η μόνη συνθήκη: να είμαστε όλοι εκεί. Να ενωθούν οι προσωπικές μυθολογίες μας, να φτιάξουν επιτέλους -ή ξανά- μία που να διαβάζεται απ'όλους μας. 

Κοίτα όμως τώρα. Τα ποτήρια είναι φτιαγμένα από γυαλί. Αν το σκεφτείς δηλαδή, τα καθημερινά σκεύη είναι τρομακτικά εύθραυστα. Αρκεί μια πτώση, ένα λάθος, μια αφαίρεση του νου, μια μπλεγμένη κίνηση, μια ανεξιχνίαστη σκέψη, και διαλύονται σε κομμάτια. Ακόμα κι όταν τσουγκρίζεις με τους φίλους σ'ένα αντάμωμα, δεν βάζεις όλη τη δύναμη γιατί ξέρεις ότι μπορεί να σπάσει το γυαλί. Στις στιγμές δεν βάζεις όλη τη δύναμη, γιατί εκεί σπάνε οι φίλοι. Οι στιγμές από μόνες τους ξέρουν· και οι φίλοι ξέρουν, και η δύναμη υπάρχει. Τα τσουγκρίσματα επισφραγίζουν, τα τσουγκρίσματα συμβολίζουν· φωτογραφίζουν τη στιγμή, την επιβεβαιώνουν. Και υπενθυμίζουν πάντα το ενδεχόμενο πως κάθε στιγμή μπορεί να σπάσει, κάθε φίλος μπορεί να γίνει κομμάτια, κάθε τι μπορεί να φύγει. Και πως κάθε τι έχει όση δύναμη χρειάζεται, γιατί όλα αυτά άθροισμα είναι· και ενίοτε πολλαπλασιασμός. Τα ποτήρια που φέρνεις στις διακοπές στη θάλασσα είναι συνήθως απο πλαστικό. Είναι μίας χρήσης, για να ταιριάζουν με τις στιγμές. Το συμπαντικά μοναδικό που συντελείται σε κάθε μας επαφή, κάθε μας λέξη, κάθε αντάμωμα γύρω από τον κύκλο, είναι μικρό, ελαφρύ και ευτελές όσο το πλαστικό. Δεν είναι όμως εύθραστο.

Ήθελα μόνο να σου πω ότι ο άνθρωπος δεν έχει μάθει ακόμα -δεν έχουμε μάθει ακόμα- ότι μπορεί να λείπεις από κάπου για καλό, να χάνεις τη γιορτή για μια άλλη γιορτή κι όχι για παλέματα. Κι αυτό να είναι τόσο μεγάλο και αρκετό. Να συνεννοείσαι με τη σκέψη και μόνο, να ξέρει ο άλλος που είσαι και μόνο. Κι αυτό να σε κάνει φίλο και να σε ξαναφέρνει στον κύκλο. Η σκέψη μας -η σκέψη του ενός για τον άλλον, η σκέψη του ενός για τη χαρά του άλλου- είναι ό,τι μας έμεινε πραγματικά. Κάθε καλοκαίρι σκεφτόμαστε τους φίλους και είναι αυτό αρκετό. Κάθε καλοκαίρι θα βάλουμε μαζί τη φέτα με τη ρίγανη για να ματαιώσουμε το αίμα του Σεπτέμβρη. Κάθε καλοκαίρι θα φορτώνουμε αλμύρα, γιατί αλλιώς δεν γίνεται. Κάθε καλοκαίρι κάποιοι θα φιληθούν και κάποιοι θα φυλάνε τσίλιες μη φύγει ο ουρανός από πάνω και χάσουμε το πάλσαρ. Και όλοι μαζί θα τρέχουμε στη θάλασσα -τη θάλασσα όπου- για να κάψουμε σκάρτα.

Το καλοκαίρι έρχεται· κι ας μην το πιστεύεις. Είναι οι τελευταίες διακοπές πριν από τις επόμενες.



Mama always told me not to look
into the sights of the sun
Oh but mama that's where the fun is