blog

με τον Τζονιθίν

Κάτι τέτοιες μέρες νοσταλγώ το παλιό εκείνο βλογ όπου, μαζί με δυο αλάνια από τα λίγα, γράφαμε για μπάλα. Γιατί πέρα από το ότι υποτίθεται δεν γράφαμε για μπάλα, αλλά για πράματα που μπορείς να εξηγήσεις μέσω της μπάλας (όπως μας μαθαίνει κι εκείνος ο γάλλος με την ψυχή αλγερίας), πάνω απ'όλα γράφαμε για μπάλα. Για την ίδια τη μπάλα, γι'αυτό που συντελείται εντός των 90 λεπτών (εκτός αν φτάσει στα πέναλτι) μέσα από τις γραμμές που οριοθετούν το αντικείμενο μιας ανθρώπινης δραστηριότητας -και δη συλλογικής, εφ'όσον πραγματώνεται από ομάδες. Γρασίδι, τέρματα, σέντρα, μικρή και μεγάλη περιοχή, σημαιάκια του κόρνερ, όλα τα απαραίτητα που σηματοδοτούν ένα χώρο ως συνθήκη και δύο όριά του ως τον μόνο αντικειμενικό σκοπό: την επίτευξη τέρματος. Ο μεγάλος σκοπός ορίζεται από τον κανόνα, κι ο κανόνας ορίζει ξανά τον μεγάλο σκοπό: νικάει εκείνος με τα περισσότερα τέρματα. Όλα τα υπόλοιπα είναι στρατηγικές και τακτικές, που ενίοτε ακολουθούν το πνεύμα των καιρών, δεν στοχεύουν απαραίτητα στη νίκη, ούτε καν στην επικράτηση των σημείων, αλλά στην καταστροφή του αντιπάλου, δηλαδή στην αποθέωση κάθε ηττοπαθούς συνθήκης που έχει ως αφετηρία το μη χείρον βέλτιστον. Οι γνώστες της πολεμικής (και πολιτικής) Ιστορίας των αιώνων γνωρίζουν πως η καταστροφή του αντιπάλου είναι μέρος της τακτικής, αλλά ποτέ ο σκοπός. Η δολιοφθορά ποτέ δεν καταγράφηκε ως ηρωική αρετή στο βιογραφικό κανενός πολεμιστή. Να, τέτοια ασπούμε γράφαμε, προσπαθώντας να διαβάσουμε διαλεκτικά το αντικείμενο που λέγεται μπάλα. Και διαλεκτικά σημαίνει πρώτα απ'όλα, να ορίσουμε ότι το αντικείμενο είναι η μπάλα, το παιχνίδι. Δεν είναι ούτε η κερκίδα, ούτε η φιλολογία περί οπαδικών ιδεολογημάτων, ούτε οι μπέοι και η διαχείριση μαύρου χρήματος, δεν είναι ο καργιώλης ο καπιταλισμός, δεν είναι συνθήματα για την αδικία και την εκμετάλλευση, τα οποία μέσα από ανώφελα φαντασιακά σχήματα προσπαθούμε να προβάλλουμε σε κάτι που η μόνη σοβαρή διάσταση ήταν, είναι και θα παραμένει η ίδια: το ίδιο το παιχνίδι. Ίσως δηλαδή να είναι και όλα αυτά, αλλά μόνο ως στοιχεία του μύθου, ως μέρος της τελετουργίας. Στα 90 λεπτά, όλα αυτά απλώς συντελούν· βιώνονται από τους πιο μέσα, βιώνονται και με καμιά πίτσα μπύρα και καψιμίδικο χαβαλέ από το σπίτι, αλλά δεν συνηγορούν. Αποτελούν το σάουντρακ ή το σκηνικό· όχι την ταινία. Ναι, τέτοια γράφαμε.

Ξεκινάει λοιπόν ο τελικός και στο εικοσάλεπτο πάνω, λέει ο Γιάννης θα το πάρει η Ρεάλ 4-0. Δάγκωμα, γιατί κι αυτός και όλοι είμαστε με την Ατλέτικο· γιατί έχουμε μάθει να σιχαινόμαστε τη Ρεάλ περισσότερο απ'ο,τιδήποτε άλλο στον κόσμο, ακόμα κι απ'το βάζελο. Και γιατί στο 0-0, κάθε ελπίδα είναι ακόμα ανοιχτή, δεν υπάρχουν φαβορί, ένας αγώνας είναι, έντεκα εμείς έντεκα αυτοί, ξέρεις, τέτοια. Εκτός αν τα διαβάσεις όλα με τις αρχές του διαλεκτικού υλισμού, συμπληρώνει ο Γιάννης. Βάνει το γκολ η Ατλέτικο, πανηγύρια στον καναπέ. Κάπου δώδεκα λεπτά πριν τελειώσει η κανονική διάρκεια, ο Γιάννης ξαναθυμάται τον διαλεκτικό υλισμό και μας ανακοινώνει ότι θα το πάρει η Ρεάλ. Δάγκωμα ξανά που βγαίνει σε γέλωτα· η ελπίδα άλλωστε είναι μόλις λίγα λεπτά μακριά. Στις καθυστερήσεις ισοφαρίζει η Ρεάλ, κλείσιμο ματιού. Γιατί όταν κάνεις τόσες ευκαιρίες και πιέζεις τόσο και είσαι η Ρεάλ, στατιστικά και μόνο μία θα μπει μέσα. Γιατί όταν το σύστημα πολιορκεί το σύνολο με τόση μανία και το σύνολο έχει αγγίξει αντοχές, δεν μπορεί παρά να καταρρεύσει. Γιατί όταν το σύνολο έχει μάθει να παίζει μόνο ως σύνολο, θα καταρρεύσει και ως σύνολο. Γιατί όταν τη δύσκολη ώρα λείπουν οι προσωπικότητες, που μέσα από το σύνολο θα αναδείξουν την αξία της μονάδας και το θεμελιώδες μαρξιστικό επίδικο -ότι η συλλογική πράξη προϋποθέτει την πρωτοβουλία της ατομικότητας και, αντίστροφα, η ατομικότητα αναδεικνύεται ηθικά μόνο μέσα στο θρίαμβο της συλλογικότητας- τότε κάθε μάχη είναι καταδικασμένη. Γιατί δεν μπορείς να κρατήσεις κανένα σκορ, χωρίς να έχεις το νου σου πάντα στο αντίπαλο τέρμα· στον σκοπό. Γιατί το σύστημα μπορεί να σε ισοπεδώσει ακόμα και στις καθυστερήσεις, ακόμα και εκεί που το θεωρείς ξοφλημένο. Δεν υπάρχει πιο λυσσασμένο θηρίο από το λαβωμένο, το λέει κι ο Μακιαβέλης αυτό. Στον καναπέ, λέμε μόνο Φαλκάο και συνεννοούμαστε.

Η παράταση είναι πάντα ένα άλλο ματς, πιο αυθαίρετη κι από τα πέναλτι, σπανίως δίκαιη για τα 90 λεπτά, απόλυτα δίκαιη για τις αντοχές που ξεμένουν. Η Ρεάλ σημειώνει και άλλο τέρμα. Κι άλλο, και μετά ένα τέταρτο. Στα τελευταία δέκα λεπτά της παράτασης όλα αυτά. Γιατί όταν το μόνο υπαρκτό οικόδομημα (γκούγκλαρέ το και ως εποικοδόμημα) δεν έχει πέσει κάτω, τότε μόνο να σε ξεκοιλιάσει θέλει. Γιατί όταν δεν φτάνουν οι δυνάμεις σου να το νικήσεις, τότε αυτό θα σε ξεφτιλίσει. Γιατί όταν έχεις αποδεχτεί το ρόλο του αουτσάιντερ, ο μεγάλος αντίπαλος σου έχει φτιάξει ήδη τη φάκα. Γιατί το σύστημα έχει άλλη στόφα και είναι πάντα πιο έτοιμο. Γιατί δεν μισούμε τυχαία τη Ρεάλ. Γιατί αυτή είναι το σύστημα, και τα ερυθρόλευκα της ομορφιάς είναι μια ανέτοιμη ελπίδα που δεν λέει να μάθει, δεν έχει βρει τα τρωτά του μεγάλου αντιπάλου, όσο κι αν τον έχει κερδίσει στα σημεία, όσο κι αν έχει κερδίσει την καρδιά μας, όσο κι αν πάντα παραμένει η ελπίδα. Και η ομορφιά.

Κάθε Ντιέγκο είχε κερδίσει την καρδιά μας. Κέρδιζε όμως και τους μεγάλους αγώνες. Αυτό που ξεχάσαμε είναι ότι ο χτεσινός Ντιέγκο δεν ήταν μέσα στις γραμμές του γηπέδου, αλλά έξω από αυτές. Δεν φορούσε τάπες, αλλά μαύρο κουστούμι. Δεν μπορούσε να πάρει πόδια, μόνο να ξεσηκώσει τους παίχτες του και τον κόσμο. Και με ηρωική συνέπεια φρόντισε -με την αποβολή του- να βγει ακόμα πιο μακριά από τις γραμμές. Εκεί που οι άλλοι είδαν ανατροπή, εκείνος έβλεπε να επιβεβαιώνονται όλοι οι κανόνες. Γι'αυτό εξοργίζεσαι, γι'αυτό λύνεται η γραβάτα σου, γι'αυτό μπουκάρεις μανιασμένος στο τερέν, γι'αυτό τελειώνεις την παράσταση με ένα κρότο. Όχι για την τιμή των όπλων, αλλά για να καταθέσεις την τελευταία σφαίρα που σου απέμεινε. Κι ας φύγεις λαβωμένος, κι ας σε λοιδωρήσουν, κι ας μιλήσουν για φυγή. Εσύ ξέρεις πρώτος απ'όλους πως πιθανότερο είναι να λήξουν όλα μ'ένα κρότο, παρά η γη να γίνει κόκκινη. Ο διαλεκτικός υλισμός περνάει πρώτα από τη βαθιά κατανόηση των πραγμάτων. Η ουτοπία του μέχρι τώρα αδύνατου θα φανερωθεί όταν πάψει να είναι τόπος του αδύναμου. 

To the stars my love, to the sea.